ភ្នំពេញ ៖ នេះជាការបញ្ជាក់របស់មន្រ្តីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ទាក់ទងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ានលើកទី៤៩ និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត នៅទីក្រុងវៀងចន្ទន៍ ប្រទេសឡាវ ចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ដល់ថ្ងៃទី២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦។

លោក ជុំ សុន្ទរី មន្រ្តីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាននៅឯព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ ខណៈលោកទេសរដ្ឋមន្រ្តី ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសកម្ពុជា ត្រឡប់មកពីដឹកនាំគណៈប្រតិភូទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំនោះថា អង្គប្រជុំបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភចំពោះការវិវត្តចុងក្រោយនៅតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយបានគូសបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃការរក្សានូវសន្តិ ភាព ស្ថិរភាព សន្តិសុខ និងសេរីភាពនាវាចរណ៍ និងការហោះហើរពីលើសមុទ្រចិនខាងត្បូង។

ទាក់ទងនឹងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះដែរ លោកទេសរដ្ឋមន្រ្តី ក៏បានបញ្ជាក់អះអាងថា កម្ពុជាក្នុងឋានៈជារដ្ឋមិនពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះ បានប្រកាន់ជំហរមិនកាន់ជើងភាគីណា ដោយចាត់ទុកបញ្ហានេះជាបញ្ហាជម្លោះទេ្វភាគីរវាងហ្វ៊ីលីពីន និងចិន។ កម្ពុជាយល់ឃើញថា យើងទាំងអស់គ្នាមានការចាំបាច់ក្នុងការថែរក្សានូវសមិទ្ធផលដ៏ធំធេង នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការភាពជាដៃគូ យុទ្ធសាស្រ្តរវាងអាស៊ាន-ចិន និងលើកទឹកចិត្តឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធផ្ទាល់ដោះស្រាយជម្លោះរបស់ខ្លួនដោយសន្តិវិធី តាមរយៈការពិគ្រោះ ការចរចា ស្របតាមគោលការណ៍នៃច្បាប់អន្តរជាតិ រាប់ទាំងអនុសញ្ញាអង្គ ការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ១៩៨២។

ទាក់ទងបញ្ហាជំនួយរបស់ចិនលោក ជុំ សុន្ទរី បញ្ជាក់ថា ជំនួយប្រមាណ ៦០០លានដុល្លារអាម៉េរិករបស់រដ្ឋាភិបាលចិន សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជា កើតចេញពីទំនាក់ទំនងដ៏ល្អរបស់កម្ពុជា-ចិនមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធបញ្ហាសមុទ្រខាងត្បូង នោះឡើយ ហើយជំនួយរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន បានធ្វើឡើងនៅក្នុងជំនួបទ្វេភាគីរវាងសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ជាមួយនាយករដ្ឋមន្រ្តីចិន លោក លី ខឹឈាង នៅប្រទេសម៉ុងហ្គោលី កាលពីថ្ងៃទី១៥ខែកក្កដា។ ជំនួយនេះសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍរយៈពេល៣ ឆ្នាំ គិតចាប់ពីឆ្នាំ២០១៦ដល់ឆ្នាំ២០១៨។

ចំពោះការលើកឡើងថា ជំនួយរបស់ចិន ផ្តល់មកកម្ពុជា ជាថ្នូរដែលកម្ពុជាមិនគាំទ្រលើសាលក្រមរបស់តុលាការ មជ្ឈត្តកម្មនោះ លោក ជុំ សុន្ទរី បានថ្លែងថា ការលើកឡើងទាំងនោះជាការប្រមាថចំពោះ ប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាប្រទេសអធិបេតយ្យមួយ។ លោកបន្តថា ការផ្តល់ជំនួយពីភាគីចិននាពេលនេះ គឺកើតចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទេ្វភាគី ហើយចិនសម្រេចផ្តល់ជំនួយគឺដើម្បីជំរុញដល់ការអភិវឌ្ឍ កម្ពុជា។ ចំពោះទំនាក់ទំនង និងការសន្យាផ្តល់ជំនួយ គឺជាកិច្ចការដែលកម្ពុជា-ចិនបានពិភាក្សាគ្នារួចមកហើយ។

ទាក់ទងដល់កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ាន លើកទី៤៩ និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធ ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងវៀងចន្ទន៍ សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវនោះតាមមន្រ្តីអ្នកនាំពាក្យបាន បញ្ជាក់ថា បានអនុម័តលើឯកសារមួយ ចំនួនរួមមាន ទី១- សេចក្តីប្រកាសរបស់ប្រធានកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសវេទិកាតំបន់អាស៊ាន។ ទី២- សេចក្តីប្រកាសរបស់វេទិកាតំបន់អាស៊ាន ស្តីពីការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការគ្រប់គ្រងចលនាឧក្រិដ្ឋជនឆ្លងកាត់ព្រំដែន។ ទី៣- សេចក្តីប្រកាសវេទិកាតំបន់អាស៊ាន ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការការពារ ទប់ស្កាត់ និងលុបបំបាត់ការនេ សាទខុសច្បាប់ គ្មានរបាយការណ៍ និងគ្មានការគ្រប់គ្រង។ ទី៤- សេចក្តីប្រកាសរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសវេទិកាតំបន់អាស៊ានស្តីពីការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងចំណោមមន្រ្តីអនុវត្តច្បាប់។ ទី៥- សេចក្តីប្រកាសរដ្ឋមន្រ្តីវេទិកាតំបន់អាស៊ាន ស្តីពីការវាយ ប្រហារថ្មីៗនេះនៃអំពើភេរវកម្មដែល ប្រកបដោយសោកនាដកម្ម។ ទី៦- អនុម័តលើផែនការសកម្មភាពដើម្បីអនុវត្តកិច្ច សហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-គង្គា២០១៦-២០១៨ និងសេចក្តីថ្លែងការរួមលើកទី៧ នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-គង្គា។ ទី៧- អនុម័តផែនការសកម្ម ភាពដើម្បីអនុវត្តគំនិតផ្តួចផ្តើមមេគង្គ ក្រោម២០១៦-២០២០ ដែលផ្តោតសំខាន់លើវិស័យទឹក ថាមពល សន្តិសុខស្បៀង ក៏ដូចជាសមភាពយេនឌ័រ និងការលើកកម្ពស់ស្រ្តី៕